BATU HAN KİMDİR

Altınordu Devleti’nin kurucusudur. Cengiz Han’ın torunu, Cucî’nin ikinci oğludur.Cengiz, büyük imparatorluğunun birtakım kesimlerini, daha sağlığında, üç oğlu Cucî, Çağatay ve Ogede’ye vermişti.

En küçük oğlu Tuluy da, geleneğe göre, merkezde kalarak, baba yurdunun mirasçısı olmuştu.Cucî’nin payına irtiş’in batısındaki bozkırlar, Harizm Ülkesi ve Kafkaslar düşmüştü. Ancak, Cuei, babasından altı ay önce ölünce, ordu, Cucî’nin ondört çocuğu arasından Batu Han’ı seçti. Bu seçimi Cengiz Han’ la, sonradan onun yerine geçenler de tanıdı.

Çağatay,Ogedey ve Batu hanların ülkelerinin sınırları, herhangi bir antlaşmayla ayrılmış değildi.Cengiz Han, büyük devletini sağlığında çocukları arasında paylaştırdığı halde, kendisinden sonra gelenler tek bir devlet kabul ettiler. Ortaçağ’da, Doğu’da, devlet hükümdarın tüm ailesinin ortak malı sayılır, bu ortak malın kimi bölümlerinin yönetimi de ailenin belirli çocuklarına verilirdi.

Ogedey, 1228 yılında toplanan kurultayda, Kağan seçildi. 1236 yılı baharında bir sefer yapıldı. Bu seferde, Çağatay, Ogedey ve Tuluy’un çocukları, Batu Han’ın komutası altında toplandılar. O çağdaki bütün öbür savaşlar ve işler gibi, bu sefer de, devletin yalnız bir parçası için değil, bütün imparatorluğun ortak çıkarları adına düzenlenmişti.

Batu Han, 1237 yılında, buz tutmuş Vol-ga’yı geçti. Rusya’yı (1240), Lehistan’ı, Macaristan’ı ve Dalmaçya’yı aldı (1241-1242). Bulgaristan’ı, sonra da Eflâk ve Buğdan’ı da ele geçirdikten sonra, Volga’daki merkezine döndü. Ordusu, Rusya’da olsun, Avrupa’da olsun, hiç. yenilgiye uğramadı. Yalnız, orduda bulunan Ogedey’in oğlu Güyük ile, Çağatay’ın oğlu Bori Batu Han’a karşı ayaklanmakta gecikmediler.

Bu sırada, Kağan da ansızın ölünce, Batu Han hemen başkente dönmek zorunda kaldı. Batu Han 1243 yılından sonraki savaşlara katılmadı. 1237- 1242 yılları arasında alınan Avrupa ülkelerinden, yalnız Rusya, Altınordu Devleti’ne bağlı kaldı. 1243 yılında, Büyük-Prens Yaroslavl, Batu Han’ın huzuruna çıkarak, ondan «Bütün Rus prenslerinin en büyüğü» unvanını aldı.

Batu Han’ın teklifi üzerine, Tuluy’un büyük oğlu Mengü, kağan seçilmişti. 1251 yılında toplanan kurultayda, Mengü’nün tahta çıkış töreni yapıldı. Cengiz İmparatorluğu da Mengü ile Batu Han arasında bölüşüldü. Batu Han, Mengü’den büyük saygı gördü. Cuci çocuklarına ait olmayan Maveraünnehir ülkelerinde de hükümdarlık haklarını kullandı. Son yıllarında, Volga’nın doğu kıyısında kurduğu Saray şehrinde oturdu.

Batu Han’ın 26 karısı, 4 oğlu olduğu söylenir. Sağlığında, hükümdarlık yetkilerinden bir kısmını büyük oğlu Sartak’a devretmiştir. Ruslar’ın zalim bir hükümdar olarak tanıtmaya çabaladıkları Batu Han’ı, zamanının tarihçileriyle gezginleri iyi huylu, adaletli, merhametli, aklı başında bir hükümdar olarak anlatmışlardır.